ฤาษีวยาส เป็นบุตรของพระนางสัตยวดีและฤาษีปราศร แรกเริ่มเดิมทีพระนางสัตยวดีเกิดในท้องปลา จึงมีกลิ่นคาวปลาติดกายตลอดเวลา
จนกระทั่งเข้าสู่วัยสาว พระนางรับจ้างพายเรือข้ามฟาก วันหนึ่งได้พบกับฤาษีปราศร ฤาษีปราศรขอมีสัมพันธ์กับพระนางเพื่อแลกกับการแก้ไขให้พระนางมีกลิ่นกายที่หอมจรุง พระนางก็ตกลง เมื่อเสร็จสิ้นฤาษีปราศรก็ให้พรให้พระนางมีกลิ่นกายที่หอมหวล และยังกลับมาเป็นสาวบริสุทธิ์เหมือนเดิมอีกด้วย ลูกที่เกิดจากความสัมพันธ์นี้ได้ชื่อว่า "วยาส"
ฤาษีวยาส มีบทบาทสำคัญในหลายตอนของมหาภารตะ และยังเป็นผู้เล่าเรื่องมหาภารตะให้พระพิฆเนศวรจดบันทึกอีกด้วย